Według badań przeprowadzonych w ramach Narodowego Programu Zdrowia, 2016-2020 (PolSenior2) blisko 80% seniorów ma hipercholesterolemię, 75% – nadciśnienie tętnicze krwi, a 30% – cukrzycę. Jednak choroby wieku podeszłego obejmują nie tylko schorzenia somatyczne, ale i te związane z ich psychiką. Dowiedz się, jakie są najczęstsze choroby osób starszych, poznaj czynniki ryzyka oraz podstawowe zasady profilaktyki.
Czym są choroby wieku starczego?
Choroby osób starszych nasilają się w okresie, który umownie przyjmuje się za starość – między 60. a 74. rokiem życia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) dzieli starość na trzy okresy:
- wczesna starość (60-74 lat),
- wiek starczy (75-89 lat)
- wiek sędziwy, bardzo podeszły wiek (powyżej 89 lat);
Starzenie się organizmu polega na ograniczeniu zdolności komórek i narządów do regeneracji. Mamy wtedy do czynienia m.in. z zanikiem kolagenu, co objawia się spadkiem elastyczności skóry, utratą masy mięśniowej i tkanki kostnej, pogorszeniem wzroku i słuchu, spowolnieniem ruchu. Są to niestety procesy nieuchronne, jednak ich nasilenie może znacząco różnić się w przypadku poszczególnych osób. Czasem osoba w bardziej zaawansowanym wieku może być w lepszym zdrowiu niż osoba od niej młodsza.
Choroby wieku starczego – objawy
W procesie starzenia możemy zaobserwować szereg zmian w organizmie, które mają nieodwracalny wpływ na sposób funkcjonowania Osób starszych:
- skrócenie snu nocnego, problemy z bezsennością;
- zmniejszenie ilości tkanki mięśniowej i kostnej w organizmie;
- problemy z koncentracją, zapamiętywaniem;
- zmiany w zakresie ciśnienia tętniczego krwi;
- zmniejszenie odporności i zdolności organizmu do radzenia sobie z patogenami;
- spowolnienie perystaltyki jelit, obniżenie kwasowości soku żołądkowego, zmniejszenie aktywności enzymów trawiennych;
- osłabienie i suchość błon śluzowych, zwiększenie ich podatności na urazy;
Najczęstsze choroby starości
Cukrzyca
W wieku senioralnym istnieje duże ryzyko zaburzeń gospodarki węglowodanowej: tkanki stają się oporne na działanie insuliny, produkcja tego hormonu również zmniejsza się z wiekiem. Dlatego też warto wykonywać badania przesiewowe, aby jak najwcześniej rozpoznać schorzenie. Osoby starsze cierpiące na hiperglikemię mogą zauważyć u siebie takie objawy, jak problemy z oddawaniem moczu, problemy ze wzrokiem, senność, apatia, zakażenie grzybicze lub dróg moczowych.
Czynniki ryzyka to nieodpowiednia dieta, siedzący tryb życia oraz nadwaga.
Nieleczona cukrzyca może prowadzić do bardzo poważnych powikłań, jak miażdżyca, zawał serca mięśniowego czy udar.
Miażdżyca
Jest to rozwijający się przez lata proces chorobowy o charakterze zapalnym, dotyczący dużych i średnich naczyń tętniczych. Odkładanie się lipidów w ścianach naczyń prowadzi do zwężenia ich średnicy, co z kolei może prowadzić do zawału serca i udaru mózgu.
Czynniki ryzyka tej choroby to nieodpowiednia dieta, bogata w przetworzone tłuszcze, wysoki poziom cholesterolu LDL oraz wysoki poziom homocysteiny.
Nadciśnienie tętnicze
Zbyt wysokie ciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą układu krążenia u Seniorów. Wśród charakterystycznych objawów można wymienić: uderzenia gorąca, zawroty i bóle głowy, nadmierną potliwość, duszności, kołatanie serca.
Czynniki ryzyka to otyłość, brak aktywności fizycznej, nieodpowiednia dieta, uwarunkowania genetyczne i środowiskowe, miażdżyca, przewlekłe choroby nerek, choroby tętnic nerkowych.
Osteoporoza
Jest to choroba starości, która często rozwija się przez wiele lat bezobjawowo. Powoduje zmniejszenie gęstości kości, a tym samym – zaburzenia w spójności tkanek.
Czynniki ryzyka to uwarunkowania genetyczne, dieta uboga w wapń i białka, niedobór witaminy D, leki steroidowe.
Alzheimer
To postępująca i nieuleczalna choroba układu nerwowego objawiająca się narastającym otępieniem umysłowym. W Polsce choruje na nią nawet pół miliona osób.
Czynniki ryzyka: uwarunkowania genetyczne, podeszły wiek, cukrzyca, niska aktywność umysłowa i fizyczna, brak kontaktów społecznych, depresja.
Choroby zwyrodnieniowe
Schorzenie to polega na degradacji tkanki spowodowanej nieprawidłową budową stawu i prowadzi do uszkodzenia chrząstki lub stanów zapalnych stawów. Według statystyk najczęściej diagnozuje się u osób starszych choroby zwyrodnienia stawu kolanowego i kręgosłupa, ale częste są również zmiany zwyrodnieniowe bioder, stawu łokciowego, stawów palców rąk i stóp.
Czynniki ryzyka to wiek, predyspozycje genetyczne, otyłość, niedobór aktywności fizycznej.
Depresja
Choroby starcze są związane nie tylko ze sferą somatyczną, ale i psychiczną. Depresja u Seniorów często mylnie uznawana jest za normalne następstwo starzenia się. Tymczasem jest to choroba. Nie podjęcie leczenia przyczyni się do obniżenia jakości życia i zwiększenia ryzyka występowania innych schorzeń. Główne objawy to: utrata zainteresowania życiem, uczucie smutku, beznadziei, utrata apetytu, poczucie lęku, niepokoju, chęć unikania kontaktów z ludźmi, drażliwość, problemy ze snem.
Czynniki ryzyka to czynniki genetyczne, czynniki osobowościowe (np. osobowość lękowa), trudne zdarzenia (np. śmierć bliskiej osoby, choroba), brak aktywności fizycznej i społecznej.
Profilaktyka chorób starczych
Starzenie się organizmu jest procesem nieuniknionym, jednak można go skutecznie spowalniać i zmniejszać towarzyszące mu dolegliwości. W profilaktyce chorób starczych niezwykle istotna jest zbilansowana, lekkostrawna dieta, bogata w warzywa, owoce, pełnowartościowe białko, kwasy tłuszczowe omega‑3. Niezbędna jest także aktywność fizyczna, która nie tylko pozwoli zachować wigor, ale także wzmocni układ sercowo-naczyniowy, zmniejszy ryzyko wystąpienia osteoporozy czy artrozy. Utrzymanie aktywności umysłowej i kontaktów społecznych to także niezwykle ważny element profilaktyki chorób starczych. Dzięki temu Senior dłużej będzie mógł cieszyć się sprawnością intelektualną oraz zdrowiem psychicznym. Co istotne, nigdy nie jest za późno, aby wdrożyć odpowiednie nawyki i zawalczyć i dobrostan w podeszłym wieku.
Dowiedz się więcej na stronie głównej naszego domu opieki.
