Rozległe złamania, udar, stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera czy Parkinsona – wiele może być przyczyn zmuszających Seniora do pozostania w łóżku na długie tygodnie, a nawet lata. Bez względu na etiologię poszczególnych schorzeń, zasady pielęgnacji Osób leżących pozostają niezmienne. Dowiedz się, jak zadbać o potrzeby unieruchomionego chorego, jego komfort, bezpieczeństwo, a tym samym uniknąć pogorszenia jego stanu zdrowia.
Pielęgnacja Osoby leżącej
Codzienna toaleta, pielęgnacja czy ćwiczenia fizyczne to podstawa opieki na Osobą starszą leżącą. Równie ważna też troska o jej stan psychiczny.
Higiena
Codzienna toaleta Osoby leżącej stanowi jeden z najważniejszych elementów przeciwdziałania powstawaniu odleżynom, otarć czy trudno gojących się ran, jest również ważna ze względu na samopoczucie chorego.
Przy toalecie porannej myjemy zęby, twarz, uszy, szyję, ręce, pachy, plecy, strefy intymne, a przy wieczornej – całe ciało. Co kilka dni powinno się umyć też włosy.
Mycie ciała, jeżeli okoliczności na to pozwalają, może odbyć się pod prysznicem. W takim przypadku należy przewieźć Seniora na wózku inwalidzkim do łazienki i pomóc mu usadowić się na plastikowym taborecie. Warto zachęcić Osobę starszą do samodzielnego wykonywania czynności (np. namydlanie ciała), jeżeli tylko jego stan na to pozwala. W przeciwnym przypadku, toaleta powinna odbyć się w łóżku – zaczynając od górnych partii ciała myje się podopiecznego miękkim, wilgotnym ręcznikiem, a następnie osusza skórę poprzez delikatne przykładanie suchego ręcznika do ciała (nie pocieramy skóry ręcznikiem – to narazi ją na uszkodzenia).
U starszych Osób leżących naskórek jest niezwykle wrażliwy oraz podatny na infekcje lub odleżyny. Dlatego trzeba pamiętać, aby po myciu zastosować nawilżające kosmetyki – oliwkę, krem, balsam.
O czym jeszcze warto pamiętać podczas pielęgnacji Seniora unieruchomionego w łóżku?
- Przed rozpoczęciem zabiegów pielęgnacyjnych należy umyć ręce oraz zdjąć biżuterię, która mogłaby narazić skórę Seniora na uszkodzenie.
- Istotna jest prawidłowa temperatura pomieszczenia. Nie wykonujemy zabiegów pielęgnacyjnych bezpośrednio po przewietrzeniu pokoju.
- Zawsze trzeba mieć na względzie komfort psychiczny Seniora – sytuacja, w której osoba starsza jest obnażona, poddawana czynnościom pielęgnacyjnym, wymaga od opiekuna szczególnej delikatności, empatii, cierpliwości. W takich sytuacjach w pomieszczeniu nie powinien znajdować się nikt poza opiekunem i Osobą starszą.
- Należy szanować granice, przyzwyczajenia oraz życzenia Osoby starszej.
- Dobrze jest informować o wszystkich zabiegach, zanim się je podejmie, informować podopiecznego, co będzie się działo w najbliższych chwilach.
Zapobieganie odleżynom
Utrzymywanie ciała w pozycji leżącej naraża niektóre partie na długotrwały ucisk. Powoduje on zmniejszenie, a nawet całkowite zahamowanie dopływu krwi do tkanek w tych miejscach i powstanie odleżyn. Schorzenie to wymaga szczególnej uwagi ze strony opiekuna oraz konsultacji z lekarzem, który przepisze odpowiednie środki do pielęgnacji (np. maści, plastry z jonami srebra). Obok ich regularnej aplikacji należy pamiętać, aby często zmieniać pozycję Osoby leżącej (co 1-2 godziny) oraz zachować czystą skórę. Po myciu dobrze jest ją dokładnie osuszyć, lekko oklepywać. Pomocne będą również takie udogodnienia dla chorego w łóżku, jak materac i podkłady przeciwodleżynowe, pozycjonery i poduszki przeciwodleżynowe, nadmuchiwane krążki czy opaski, które wkłada się np. pomiędzy kolana lub kostki Osoby leżącej na boku.
Ćwiczenia fizyczne
Regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych przez chorego jest niezbędne, aby zapobiegać problemom z układem kostno-stawowym, mięśniowym, zaburzeniom pracy serca, przemiany materii, na które narażone są osoby unieruchomione w łóżku.
Wystarczy kilkanaście minut aktywności dziennie, aby pozytywnie wpłynąć nie tylko na ciało, ale i na umysł. Warto zatem zachęcić Seniora do ćwiczeń izometrycznych, jak skręty i zgięcia odcinków szyjnych, podnoszenie rąk, nóg, zginanie palców, kolan. Ponadto, wskazane są ćwiczenia mięśni, poprzez ich napinanie, ściskanie w dłoniach gumowych przedmiotów. Ważne są także ćwiczenia oddechowe (np. nadmuchiwanie balonika, seria powolnie wykonywanych maksymalnych wdechów, a następnie stopniowy, przerywany wydech).
Dieta
Pacjenci, którzy z powodu choroby pozostają w łóżku przez wiele tygodni lub lat, mają szczególne potrzeby związane z dietą. Unieruchomienie w pozycji leżącej przyczynia się do zaburzeń przemiany materii i spowolnienia perystaltyki jelit. W związku z tym, aby uniknąć powtarzających się zaparć, uczucia nudności czy niedożywienia, każdy posiłek powinien być lekkostrawny, bogaty w białko i błonnik (duża zawartość warzyw, owoców, pełnego ziarna). Istotne jest przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów, najlepiej 2 l wody niegazowanej na dobę. Pory posiłków powinny być stałe, a ich objętość – niewielka. Unikamy potraw smażonych, tłustych, żywności wysoko przetworzonej.
Dostosowujemy konsystencję dań do możliwości chorego. Jeżeli Senior ma trudności z gryzieniem lub przełykaniem, potrawy powinny być przygotowane w postaci półpłynnej z miękkimi i niewielkimi kawałkami.
Spędzanie czasu
Unieruchomienie w łóżku jest tak trudnym doświadczeniem, że może spowodować u chorego trwałe obniżenie nastroju. Rolą opiekuna jest zaaranżowanie czasu pomiędzy zabiegami i innymi rutynowymi czynnościami w taki sposób, aby podopieczny mógł czerpać z dnia odrobinę radości. Oglądanie telewizji nie będzie tak wartościowe, jak rozmowy, rozwiązywanie krzyżówek, gra w karty, oglądanie zdjęć, wspólne czytanie gazety lub książki.
Dbamy również o to, aby Senior nie czuł się całkowicie odizolowany. Powinien on, w miarę możliwości i chęci, brać udział w życiu rodzinnym, w rozmowach, planach i w podejmowaniu decyzji.
Rola opiekuna medycznego w opiece nad pacjentem leżącym
Opieka nad osobą starszą leżącą to często praca na cały etat, wymagająca dużej siły fizycznej oraz psychicznej. O ile to możliwe, należy zadbać o wsparcie ze strony pielęgniarki lub opiekuna medycznego, który nie tylko będzie mógł zaopiekować się pacjentem w sposób profesjonalny, posłużyć radą i doświadczeniem, ale i odciążyć osobę z rodziny, która i tak poświęciła już dla chorego bardzo wiele.
Sprawdź ofertę naszego prywatnego domu seniora na naszej stronie głównej.
