Na różnych etapach życia nasze potrzeby są inne, towarzyszy im też cała gama emocji. W wieku senioralnym bardzo często doświadczamy stresu związanego z problemami zdrowotnymi, przejściem na emeryturę. Zmieniają się nasze uwarunkowania psychiczne i fizyczne, priorytety oraz postrzeganie świata. Jak możesz zadbać o potrzeby i emocje osoby starszej, by zabezpieczyć jej dobrostan? Jak interpretować jej zachowania i wesprzeć w pogodnym przeżywaniu starości? Jeśli jesteś opiekunem Seniora, ten poradnik jest dla Ciebie!
Potrzeby i emocje seniorów – z czym mierzy się osoba starsza?
Emocje i psychika osób starszych
Jesień życia to czas podsumowań, wspominania i analizy tego, co było. Owe konstatacje często są przyczyną pogarszającego się samopoczucia. Właśnie wtedy osoba starsza zdaje sobie sprawę z upływającego czasu, utraconych możliwości. Towarzyszą temu emocje związane z frustracją, lękiem, przemijaniem.
Lęk pojawia się również w związku z występowaniem chorób – Senior obawia się o powodzenie terapii oraz dalszych konsekwencji zdrowotnych. Niejednokrotnie musi stawić czoła nieprzyjemnym badaniom, w napięciu czekać na ich wyniki.
Osoby w podeszłym wieku doświadczają dysonansu – z jednej strony nadal chcą być sprawcze, samodzielne, z drugiej – z uwagi na pogarszający się stan zdrowia i sytuację finansową, tej samodzielności się obawiają.
Dodatkowym wyzwaniem jest mierzenie się ze stereotypami. Starość bowiem często przedstawiana jest jako coś wstydliwego, ograniczającego. Jeżeli Senior przystanie na takie postrzeganie własnej sytuacji, narażony będzie na wycofanie, samotność oraz neofobię, czyli wzmagającą się niechęć do zmian i nowości.
Jest też inna odsłona starości – ci Seniorzy, którzy z pełną akceptacją i świadomością skupili swoją uwagę na relacjach rodzinnych, z powodzeniem budują poczucie własnej tożsamości i wartości. Wykorzystują każdą chwilę, by cieszyć się czasem spędzonym z bliskimi, zyskują możliwość służenia mądrą radą i odciążenia dzieci w opiece nad wnukami. Ponadto, jeśli Senior znajdzie chęć i motywację do poznawania nowych osób (np. w klubie seniora) i miejsc (np. poprzez podróże), z pewnością długo cieszyć się będzie zdrowiem psychicznym.
Wymiar zdrowotny
Wraz z upływem lat, następuje pogorszenie stanu zdrowia. Jest to wynik z jednej strony naturalnych procesów starzenia się organizmu, z drugiej – wcześniejszego braku profilaktyki oraz niezdrowego stylu życia. Spadek stężenia hormonów spowalnia funkcjonowanie całego organizmu, sprawność motoryczną oraz pamięć. Zmiany nie omijają również zmysłów – wzroku, słuchu, smaku, węchu i dotyku.
Na tym etapie życia najczęściej występujące choroby dotyczą układu krążenia, układu kostno-stawowego oraz zmian nowotworowych. Osłabieniu ulega system immunologiczny i zdolność regeneracji.
Jak udzielić odpowiedniego wsparcia Seniorowi?
Zabezpieczenie potrzeb psychicznych Seniora polega przede wszystkim na życzliwym towarzyszeniu w jego codzienności. Chodzi tu o obecność nastawioną na słuchanie, cechującą się otwartością, brakiem oceniania, cierpliwością i wyrozumiałością. Warto jak najdłużej wspierać Seniora w jego samodzielności – nie wyręczać go wtedy, gdy nie ma takiej potrzeby. Jeżeli zauważymy, że poziom negatywnych emocji utrzymuje się na wysokim poziomie, a Senior ma obniżony nastrój, należy zachęcić go do poszukania profesjonalnej pomocy.
Z racji postępujących zmian chorobowych, osoby starsze mogą potrzebować pomocy w codziennych sprawunkach, ale i w zapewnieniu odpowiedniej opieki medycznej. Poziom stresu zmaleje, gdy będą wiedzieć, że znajdują się pod okiem dobrych specjalistów.
Jeżeli sytuacja tego wymaga, warto znaleźć dla osoby starszej prywatny dom opieki oferujący zindywidualizowane podejście, aby zapewnić Seniorowi bezpieczeństwo, możliwość rozwoju i zadbania o zdrowie.
Podsumowanie
Rzeczywistość, w jakiej musi zafunkcjonować osoba starsza jest inna, niż ta, do której zdążyła się wcześniej przyzwyczaić. Wiele barier i ograniczeń wynikających z problemów zdrowotnych oraz trudne emocje mogą uniemożliwić pogodne przeżywanie codzienności. Aby temu zapobiec, opiekun Seniora powinien uważnie wsłuchiwać się w jego potrzeby i odpowiadać na nie z cierpliwością oraz szacunkiem do jego prawa o samostanowieniu.
