Sen jest niezbędnym elementem funkcjonowania każdego człowieka, równie istotnym jak odżywianie. Dzięki niemu organizm może się regenerować, sen wpływa również na odpowiednią pracę neuroprzekaźników, obniżenie ciśnienia krwi i poziomu złego cholesterolu. Niestety, wraz z wiekiem, zaburzenia snu się nasilają. Jakie są tego przyczyny? Jak zaradzić bezsenności u Osób starszych? Kiedy należy włączyć farmakoterapię?
Przyczyny bezsenności u Seniora
Procesy starzenia wywołują szereg zmian w organizmie, również tych związanych ze snem. W wieku senioralnym obserwujemy spłycenie snu, skrócenie jego faz. To pierwsza przyczyna, dla której osoba starsza może skarżyć się na problemy ze snem – częściej się wybudza, a sen nie jest tak efektywny, jak dawniej.
Oprócz tego, do zaburzeń snu przyczyniają się następujące czynniki:
- Choroby przewlekłe. Sen nie będzie ciągły i regenerujący, gdy pacjent cierpi na bóle stawów i kręgosłupa, duszności będące wynikiem chorób serca i układu oddechowego, choroby otępienne, choroby psychiczne – w tym depresja i stany lękowe, schorzenia zapalne – reumatoidalne, endokrynologiczne i autoimmunologiczne.
- Niektóre zażywane preparaty (np. beta-blokery, kortykosterydy, amantadyna, fenytoina, lewodopa czy fluorochinolony) mogą wywoływać skutki uboczne w postaci zaburzeń snu.
- Nykturia, czyli częste oddawanie moczu.
- Złe nawyki. Niektóre zachowania w ciągu dnia, jak np. drzemki, spożywanie obfitego posiłku tuż przed pójściem spać, kładzenie się do łóżka mimo braku senności, brak wysiłku fizycznego również skutecznie uniemożliwiają nocną regenerację.
Jak łagodzić zaburzenia snu u Osób starszych?
W obliczu nowoczesnych dokonań medycyny może się wydawać, że najskuteczniejszym sposobem walki z bezsennością u Seniorów jest farmakoterapia. Jednak powinna być ona ostatecznością. Po pierwsze dlatego, że osoby w podeszłym wieku, z racji towarzyszących im innych chorób, i tak zażywają sporą ilość leków. Po drugie, bez odpowiedniej higieny snu i wprowadzenia korzystnych nawyków do codzienności, efekty farmakoterapii mogą nie być satysfakcjonujące.
Jak zatem zmniejszyć zaburzenia snu u Osób w podeszłym wieku?
- Aktywność fizyczna w ciągu dnia. To niezwykle istotny element, który ma wpływ na nocną regenerację. Senior powinien, w miarę swoich możliwości, wprowadzić do codziennej rutyny jak najwięcej ruchu, np. w postaci spacerów.
- Ograniczenie czasu przebywania przed telewizorem. Niebieskie światło emitowane przez ekrany telewizora czy komputera obniża poziom wydzielanej melatoniny, a tym samym wzmaga bezsenność.
- Ograniczenie leżenia w łóżku do godzin nocnych. Jeżeli stan Seniora na to pozwala, powinien on spędzać dzień na różnych aktywnościach i kłaść się do łóżka tylko wtedy, gdy czuje senność. Warto również ograniczyć dzienne drzemki – mogą one ‘zabrać’ sen nocny.
- Pory snu powinny być regularne i zbliżone do tego, ile Osoba starsza jest w stanie przespać.
- Wietrzenie sypialni. W pomieszczeniu powinna utrzymywać się odpowiednia temperatura (zbyt niska i zbyt wysoka nie sprzyja jakościowemu snu), dobrze jest też zadbać o świeże powietrze przed nocą.
- Wygodny materac. O ile w młodszym wieku źle dobrany materac czy poduszka raczej nie przyczyniają się do bezsenności, tak na starość mogą one wzmagać nieprzyjemne dolegliwości.
- Ograniczenie bodźców zewnętrznych. Seniorzy śpią płycej, w związku z tym, narażeni są na częste wybudzenia. Zbyt silne światło latarni czy hałasy z zewnątrz mogą skutecznie uniemożliwić zaśnięcie bądź negatywnie wpłynąć na ciągłość snu. Warto zatem stosować ochrony na oczy i uszy.
Kiedy sięgnąć po leki na bezsenność?
W powyższych akapitach odpowiedzieliśmy na pytanie, dlaczego u Seniorów występują zaburzenia snu i jak sobie z nimi radzić domowymi sposobami. W przypadku, gdy mamy do czynienia z bezsennością przewlekłą (trwającą ponad trzy miesiące) i ma ona znaczny wpływ na sposób funkcjonowania w dzień (uczucie ciągłego przemęczenia, zaburzenia poznawcze), należy skonsultować się ze specjalistą.
Leczenie zaburzeń snu rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu dotyczącego ewentualnych chorób mogących odpowiadać za gorszy sen oraz rozpoznania podłoża dolegliwości. Przy przewlekłej bezsenności najczęściej stosuje się preparaty, które działają na sen pośrednio (ziołowe tabletki o uspokajającym i odprężającym działaniu) lub odpowiednio dobrane leki antydepresyjne.
Podsumowanie
Bezsenność dotyka większości Seniorów i może być wywołana przez inne choroby, zażywane leki czy niewłaściwą rutyną w ciągu dnia. Bardzo istotne jest zadbanie o prawidłową higienę snu tak, aby stworzyć jak najlepsze warunki do odpoczynku nocnego. Bez wprowadzenia korzystnych nawyków nawet farmakoterapia może nie być wystarczająco skuteczna.
Sprawdź ofertę naszego domu opieki na naszej stronie głównej.
