W wieku senioralnym następuje zmiana trybu życia, spowolnienie procesów metabolicznych, zmiany morfologiczne w narządach, pojawiają się różne choroby – wszystko to znacząco obniża jakość życia. Dlatego tak istotne jest prawidłowe odżywianie. Odpowiednia dieta może spowolnić te procesy, zmniejszyć intensywność niektórych dolegliwości. Z tego artykułu dowiesz się, na czym polega żywienie Seniorów i jakie są najważniejsze zasady związane z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób w wieku podeszłym.
Kwestia niedożywienia u osób starszych
Mimo, iż otyłość wśród najstarszej części społeczeństwa jest coraz częściej występującym problemem, większość Seniorów, jak podaje raport NIK z 2018 roku, jest niedożywiona jakościowo. Stosowana przez nich dieta nie jest dostosowana do potrzeb organizmu – bardzo często charakteryzuje się zbyt wysoką wartością energetyczną i jednocześnie niską zawartością składników odżywczych: białek, witamin, soli mineralnych, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz płynów.
Brak wiedzy o tym, jak powinny być skomponowane posiłki w diecie osób starszych powoduje, że często służy ona „chorobie, a nie zdrowiu”.
Czynniki, które wpływają na żywienie osób starszych
W organizmie osoby w wieku podeszłym zachodzi szereg zmian, które bezpośrednio wpływają na sposób odżywiania. Po pierwsze, ze względu na zmianę trybu funkcjonowania (rezygnacja z pracy czy zmniejszenie aktywności fizycznej) zmniejsza się zapotrzebowanie energetyczne. Zmniejszenie ilości wydzielanych enzymów oraz spowolnienie perystaltyki jelit wpływa z kolei na zmniejszenie wydajności układu pokarmowego. Pogarsza się także zdolność wchłaniania składników pokarmowych. U osób w wieku senioralnym często występuje ponadto problem z uzębieniem, zmniejszenie ilości wydzielania śliny oraz niewydolność narządowa, np. trzustki czy wątroby. Wreszcie, na żywienie ludzi w podeszłym wieki wpływ mają również aspekty niezwiązane z fizjologią organizmu, jak finanse, relacje społeczne, a także możliwości przygotowania posiłków.
Wymienione tu czynniki mogą mieć wpływ na niedożywienie Seniora. Jak zatem skomponować dietę, by dostarczyć wszelkich niezbędnych składników uwzględniając ograniczenia charakterystyczne dla wieku podeszłego?
Zalecenia żywieniowe dla osób starszych
Odpowiednie odżywianie w przypadku osób w wieku senioralnym polega na różnorodności doboru produktów i potraw, regularności spożywanych posiłków (powinny być one niewielkie i częste) oraz równoważenia bilansu energetycznego. Przeciętnie dieta powinna mieścić się w przedziale 1750–1950 kcal dla mężczyzn i 1500–1700 kcal dla kobiet przy założeniu, że aktywność fizyczna jest niewielka. Jeżeli Senior podejmuje dodatkową aktywność, podaż kaloryczną należy zwiększyć.
Zasady dietetyczne związane z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób w wieku podeszłym
Produkty, które powinny być podstawą diety:
- Co najmniej 2 l wody dziennie;
- Świeże i gotowane na parze warzywa (co najmniej połowa objętości każdej porcji posiłku);
- Pieczywo razowe, płatki owsiane, otręby;
- Razowy makaron oraz ryż;
- Kasze, w szczególności kasza jaglana, gryczana, pęczak;
- kefiry, jogurty, maślanki, chudy twaróg;
- jaja, ryby.
Produkty, które należy spożywać regularnie, ale w ograniczonych ilościach:
- Owoce;
- Nasiona, pestki, orzechy;
- Olej z oliwy, olej rzepakowy;
- Sery, mleko.
Produkty, które należy wyeliminować z diety:
- Białe pieczywo;
- Tłuste sery;
- Wyroby cukiernicze;
- Warzywa konserwowe i smażone, owoce kandyzowane i z puszek;
- Jagnięcina, dziczyzna, gęsina, salami, salceson, konserwy mięsne;
- Słone przekąski typu chipsy, paluszki;
- Dania gotowe oraz typu fast food;
- Napoje gazowane, alkohol.
Podsumowanie
Żywienie osób w podeszłym wieku powinno być jak najbardziej urozmaicone, dostosowane do uwarunkowań i ograniczeń (np. przewlekłe choroby), a także zbilansowane pod względem energetycznym. Warto wspólnie pracować z Seniorem nad zmianą nawyków żywieniowych tak, by codzienna dieta służyła zdrowiu i przyczyniła się do podniesienia jakości życia.
Dowiedz się więcej na stronie głównej naszego prywatnego domu seniora.
